ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Χειμώνας, έξω κρύο, μέσα θαλπωρή και εγώ μπρούμυτα πάνω στην κουβέρτα του κρεββατιού με απλωμένα εκατοντάδες γραμματόσημα μπροστά μου, μεθυσμένος από την ποικιλομορφία, τα χρώματα, αλλά και τις παραστάσεις τους προσπαθούσα να τα ταξινομίσω σε ένα μικρό άλμπουμ. Από που ν΄αρχίσω και που να τελειώσω. Διαφορετικές χώρες, παλιά, νέα γραμματόσημα ...ένα χάος που με τράβηξε σαν μαγνήτης και έτσι, με επιμονή αλλά κυρίως υπομονή, έγινα τελικά συλλέκτης χωρίς να το καταλάβω.

____________________________________________________________________

Το γραμματόσημο

Το γραμματόσημο γεννήθηκε το 1840 στην Αγγλία και νόμιμος πατέρας του είναι ο Άγγλος Sir Rowland Hill (1795-1879). Μητέρα του είναι η Παγκόσμια Ταχυδρομική Υπηρεσία, η οποία κατάγεται από το μυθολογικό θεό των Ελλήνων, το Δία, που το πρώτο του παιδί, ο Ερμής, μετέφερε τα επίσημα και ανεπίσημα μηνύματα του ισχυρού πατέρα του. Γι αυτό το λόγο τα πρώτα Ελληνικά γραμματόσημα απεικονίζουν τον Ερμή.

Στην αρχή δεν του έδιναν σημασία, το χρησιμοποιούσαν μόνο σαν μεσολαβητή, μεταξύ των ανθρώπων και μετά το πετούσαν σαν άχρηστο. Σιγά σιγά όμως, όσο περνούσε ο καιρός άρχισαν να το προσέχουν ιδιαίτερα. Με το πέρασμα του χρόνου έπαιρνε διαρκώς και μεγαλύτερη αξία γιατί τα περισσότερα καταστρέφονταν και έτσι ελάχιστα σώζωνταν απο τους συλλέκτες.

Σήμερα νοιώθει τη θωπεία εκατομμυρίων ανθρωπίνων χεριών και ματιών. Άπειρα είναι τα ταξίδια που έχει κάνει σ΄όλο τον κόσμο, μέχρις ότου αποσυρθεί και αράξει σε κάποια συλλογή και εκεί πλέον θα τύχει της της πιο ζεστής περιποίησης φυλαγμένο απο τη βροχή, την υγρασία, τη σκόνη μέσα σε ένα άλμπουμ μαζί με άλλα που άν και από άλλες πατρίδες συνεννοείται θαυμάσια, γιατί ομιλεί την ίδια γλώσσα, που λέγεται φιλοτελισμός.

Ο δυναμισμός του γραμματοσήμου δεν αμφισβητείται, γιατί είναι ισχυρό μέσο επηρεασμού της κοινής γνώμης και προβολής εθνικών διεκδικήσεων.

Πολλά κράτη εξέδωσαν κατά το παρελθόν γραμματόσημα για καθαρά πολιτικούς και εθνικιστικούς σκοπούς, όπως π.χ. το 1904 η Αυστροουγγρική Κυβέρνηση με την απεικόνιση της αρχαίας πόλεως του Σεράγιεβο, πρωτεύουσας τότε της Βοσνίας και που ήταν πρόδρομος πολέμου μετά από λίγα χρόνια. Η χώρα μας επίσης, το 1954 με την απεικόνιση της κηλίδας σε γραμματόσημα για την αυτοδιάθεση της Κύπρου.

Δεν είναι τυχαίο δε, ότι για ένα νεοσυσταθέν κράτος, ένα από τα πρώτα στοιχεία ταυτότητάς του είναι και το γραμματόσημο.

Από μελέτες που έγιναν, ο άνθρωπος που ασχολείται με το γραμματόσημο αποκτά, αναπτύσσει και διαμορφώνει ορισμένες ψυχικές ικανότητες, οι οποίες θα περέμεναν, χωρίς αυτό, σε λανθάνουσα κατάσταση:

1. Η ανάπτυξη της κρίσεως. Κάθε συλλέκτης με τη σύγκριση του ενός γραμματοσήμου με το άλλο, βρίσκοντας διαφορές και ομοιότητες, οξύνει την κρίση του.

2. Η καλλιέργεια της παρατηρητικότητας. Με τη διαρκή απασχόληση, για την τελειότητα του γραμματοσήμου, το χρωματισμό, τις παραστάσεις, καλλιεργείται συνεχώς η παρατηρητικότητα.

3. Ο πλουτισμός των γνώσεων. Η ποικιλία των θεμάτων που απεικονίζει το γραμματόσημο, (ιστορικά, λαογραφικά, καλλιτεχνικά κλπ.), παρακινούν το φιλοτελιστή στη μελέτη διαφόρων άλλων πηγών και επομένως συντελεί στην απόκτηση περισσοτέρων γνώσεων αλλά και τη μελέτη ξένων γλωσσών.

4. Η ανάπτυξη της καλαισθησίας. Οι παραστάσεις των γραμματοσήμων απεικονίζουν συνήθως έργα τέχνης διασήμων καλλιτεχνών, ενώ τα ίδια αποτελούν πραγματικά κομψοτεχνήματα των πλέον γνωστών ζωγράφων και χαρακτών. Ο άνθρωπος που έρχεται σ΄επαφή με αυτά καλλιεργεί, σε υψηλό βαθμό, με την πάροδο του χρόνου, την καλαισθησία του.

5. Η διαμόρφωση του χαρακτήρα. Η ασχολία με τα γραμματόσημα (ειδικά στους νέους) αναπτύσσει την υπομονή, την επιμονή και τη θέληση, αποβάλλει τη νευρικότητα, κάνει το άτομο πράο, η δε επαφή του με άλλους φιλοτελιστές μέσω του γραμματοσήμου τον κάνει περισσότερο κοινωνικό.

Συλλογές. Τα βασικά χαρακτηριστικά των γραμματοσήμων για στις συλλογές είναι τα «ασφράγιστα» δηλ. αυτά που δεν εκπλήρωσαν το σκοπό τους (όπως τα αγοράσαμε απο το ταχυδρομείο) και τα «σφραγισμένα» που έχουμε βγάλει από γράμματα και έχουν τη σφραγίδα του ταχυδρομείου απ΄όπου ξεκίνησαν τη διαδρομή τους. Αυτά τα τελευταία είναι και τα καλύτερα για μια παραδοσιακή συλλογή. Υπάρχει και μία άλλη ενδιάμεση κατάσταση γραμματοσήμων, αυτή η λεγόμενη "σαρνιέρα" (από τη γαλλική λέξη cherniere = μεντεσές) που είναι ασφράγιστα με τη γόμμα τους αλλά στο πίσω μέρος επί της γόμμας υπάρχει ένα μικρό χαρτάκι κολλημένο συνήθως στο επάνω μέρος του γραμματοσήμου. Αυτό το κολλούσαν οι συλλέκτες την εποχή που δεν υπήρχαν τα άλμπουμς και κολλούσαν τα γραμματόσημα σε φύλλα τετραδίων. Η κατάσταση αυτή (σαρνιέρας) μειώνει την αξία του γραμματοσήμου σε σχέσει με το ασφράγιστο (λουξ).

Για οδηγίες σχετικά με συλλογή γραμματοσήμων δείτε εδώ.